User:RicoElectrico/Uwagi/Jak rozwiązywać

See main article Pl:Uwagi

Uwagi służą zgłaszaniu błędów i braków na mapie OpenStreetMap, gdy nie umiemy lub nie mamy czasu samemu edytować mapy, a także jako notki "ku pamięci", by zmapować coś w późniejszym czasie. W tym artykule zgromadzone są porady, które będą pomocne w ich rozwiązywaniu.

Dlaczego warto?

Danych w OSM mamy tak dużo, że nie jest możliwa ich weryfikacja na bieżąco. Zwłaszcza jeśli chodzi o szybko znikające obiekty, takie jak sklepy. Uwagi pozwalają na poprawienie błędów zauważonych przez ludzi, często takie których automatyczne walidatory nie wykryją.

Szczególnie wartościowe jest przejrzenie i poprawienie uwag tam, gdzie można dotrzeć i zweryfikować je na miejscu.

Jak przeglądać uwagi?

openstreetmap.org

Przeglądanie uwag na openstreetmap.org.

Uwagi na openstreetmap.org są dostępne jako warstwa-nakładka mapy. Aby je przeglądać wybieramy przycisk Warstwy z czarnego panelu po prawej stronie mapy i zaznaczamy Uwagi.

Uwagi nierozwiązane są oznaczone na mapie , a uwagi rozwiązane w ciągu ostatnich 7 dni - . Starsze rozwiązane uwagi nie są wyświetlane na tej warstwie (wciąż jednak można je otworzyć przez bezpośredni link).

Możemy też przeglądać w formie listy wszystkie uwagi, które dany użytkownik (w tym my sami) otworzył, skomentował czy zamknął. Z poziomu profilu użytkownika wybieramy Uwagi (przykład). Alternatywą dla tej opcji jest NotesReview potrafiący pokazać to samo, ale w przystępniejszej formie - znaczników na mapie.

iD

Przeglądanie uwag w edytorze iD

W edytorze iD widok uwag włączymy zaznaczając Uwagi OpenStreetMap w menu Dane mapy dostępnym z czarnego panelu po prawej stronie ekranu (skrót klawiszowy F).

JOSM

Przeglądanie uwag w JOSM-ie.

JOSM pozwala na ściąganie uwag do osobnej warstwy. Uwagi możemy pobrać razem z danymi OSM oraz śladami GPS w oknie dialogowym pobierania (Plik → Pobierz dane OSM) zaznaczając u góry pole Uwagi. Alternatywnie, wybieramy opcję Plik → Pobierz uwagi w widoku mapy.

• Jeśli przypadkiem zamkniemy panel z listą uwag i przyciskami akcji, to możemy go otworzyć ponownie (Okna → Uwagi).
• Nasze komentarze i zamknięcia uwag nie są od razu wysyłane do OSM, po ich dokonaniu w panelu uwag należy kliknąć Wyślij zmiany w uwagach na serwer
• W ustawieniach (Edycja → Ustawienia → Połączenia → zakładka Uwierzytelnianie) możemy wybrać, z jakiego okresu pobierać uwagi, które już są rozwiązane. Domyślnie jest to 7 dni - wartość -1 (minus jeden) oznacza pobieranie wszystkich rozwiązanych uwag.

resultmaps.neis-one.org

resultmaps.neis-one.org - Statystyki i lista uwag dla Polski

Strona Pascala Neisa posiada sekcję poświęconą uwagom OSM ze statystykami oraz listą uwag w formie tabeli - pogrupowanymi według kraju (tutaj podstrona dla Polski). Dla każdego kraju są też dostępne linki do kanałów RSS z otwartymi, zamkniętymi, skomentowanymi i ponownie otwartymi uwagami - kanały można subskrybować w dowolnym czytniku RSS, jak na przykład QuiteRSS czy Thunderbird.

W tabeli domyślnie pokazywane jest ostatnie 200 otwartych i skomentowanych uwag. Wszystkie uwagi pokażemy klikając show all nad tabelką. Z powodów technicznych uwagi są odświeżane z opóźnieniem mogącym sięgać godziny.

OsmAnd

OsmAnd z włączoną wtyczką edycji OSM (aktywowaną przez główne menu → Wtyczki → Edytowanie OpenStreetMap) pozwala tworzyć i przeglądać uwagi OSM. Pojawiają się one jako czerwone ikonki na mapie. Warstwę uwag można włączyć lub wyłączyć z menu Wygląd mapy → Uwagi OSM (online)

Uwagi OSM są obsługiwane analogicznie jak edytowane obiekty OSM - czyli niestety mało intuicyjnie. Tak jak w JOSM-ie, zmiany są wysyłane dopiero, gdy sami o to poprosimy. Uwaga przez nas zmodyfikowana pojawia się jako zielona ikonka na mapie (warstwa Zmiany OSM). Możemy ją wysłać albo pojedynczo, klikając na tę ikonkę i wybierając Prześlij, albo kilka na raz (główne menu → Wtyczki → Edytowanie OpenStreetMap → Opcje → Użyteczne miejsca/uwagi OSM zapisane na urządzeniu).

StreetComplete

W StreetComplete uwagi są wyświetlane na mapie ikoną . Choć StreetComplete nie pozwala rozwiązać uwag, to przydaje się w terenie - możemy je skomentować i dołączyć zdjęcia (bardzo zalecane - liczy się jako wiarygodne źródło dla mapujących zdalnie). Domyślnie StreetComplete pokazuje tylko uwagi sformułowane jako pytania (zawierające w treści "?"). Jeśli chcemy pokazać wszystkie uwagi - zrobimy to przez Ustawienia → Pokaż wszystkie notatki.

NotesReview

Wyszukiwanie uwag w NotesReview.

NotesReview to aplikacja internetowa służąca do przeglądania, komentowania i rozwiązywania uwag OSM. Mamy dostępny widok tabeli i mapy. Posiada wiele opcji filtrowania: według daty, użytkownika, słów kluczowych, statusu.

W widoku mapy warto dostatecznie przybliżyć, aby po najechaniu kursorem na przycisk Search nie pojawiała się wiadomość Worldwide query enabled - wtedy szukanie będzie zawężone tylko do widocznego obszaru mapy, a nie całego świata. Można też ustawić limit zwracanych uwag na 9999 zamiast domyślnych 100.

OSM QA Feeds

Strona OSM QA Feeds po podaniu nazwy obszaru administracyjnego generuje linki do kilku kanałów RSS pomocnych w ulepszaniu mapy - w tym do kanału RSS z uwagami (który jest udostępniany przez openstreetmap.org, choć nie da się go wyklikać z interfejsu). W porównaniu do ResultMaps kanał jest jeden dla wszystkich akcji (otwarcie, zamknięcie, komentarze) oraz obejmuje prostokątny obszar mapy.

Jak rozwiązywać typowe rodzaje uwag

Poniżej wymieniono kilka często spotykanych uwag wraz ze wskazówkami jak je rozwiązywać.

Nowy budynek

Sprawdź na podkładach zdjęć oraz KIEG, czy już tam figuruje i odrysuj go. Jeśli uwaga nie wspomina o adresie, zobacz w gminnej ewidencji, czy jakiś jest w tym miejscu.

POI (sklepy, szkoły, gastronomia, nocleg, urzędy itp.)

Spróbuj znaleźć oficjalną stronę WWW, aby potwierdzić istnienie i dane kontaktowe obiektu. Często będzie można wprowadzić te dane bez wizyty w terenie.

Ważne: nie kopiuj danych ze stron, które są katalogami, jak pkt.pl, czy booking.com, google.com.

Fabryki i obszary przemysłowe

Jak wyżej, znajdź stronę WWW dla potwierdzenia. Jeśli będziesz mieć aktualny podkład zdjęć, narysuj cały teren jako landuse=industrial, dodaj budynki i drogi na terenie zakładu (pamiętaj o zaznaczeniu dostępu i bram). W potwierdzeniu zasięgu obszaru pomocne mogą być działki ewidencyjne widoczne na KIEG.

Zmiana nazwy ulicy (np. dekomunizacja)

Zmianę potwierdź w PRG, ewentualnie znajdź uchwałę rady gminy. Starą nazwę przenieś do old_name=*. Pamiętaj o zmianie nazwy ulicy w powiązanych adresach! (Stąd lepszym do takich edycji jest JOSM, który łatwo znajdzie ci adresy ze starą ulicą i pozwoli na masową zamianę).

Ważne: nazwę ulicy zmieniamy, gdy doszło już do wymiany tabliczek w terenie. Jeśli uchwała ma rok lub więcej, można przyjąć, że to nastąpiło.

Czasami długo ciągną się postępowania administracyjne w związku z wydaniem przez wojewodę zarządzenia zastępczego (gdy gmina argumentuje, że zmiana dekomunizacyjna jest niepotrzebna). Przykładem mogła być ulica Dąbrowszczaków w Gdańsku, gdzie tabliczki zmieniały się co kilka dni (wojna edycyjna w prawdziwym świecie? ;-) ). W takim przypadku lepiej czekać na rozwój sprawy i spytać lokalnej społeczności OSM o radę.

Obiekty rekreacyjne (boisko, plac zabaw, siłownia plenerowa itp.)

Jeśli podkład zdjęć jest aktualny, to boiska (leisure=pitch) wyrysujemy bez problemu (pamiętajmy o sport=*). Place zabaw (leisure=playground) i siłownie plenerowe (leisure=fitness_station) również mają charakterystyczny wygląd. O ile zdjęcia są wyraźne i nie ma zasłaniających drzew, to również da się je odrysować.

Parki

Informacje o parkach (leisure=park) można zazwyczaj znaleźć na stronach gminnych samorządów, często park można zidentyfikować z zdjęć lotniczych. Jeśli się da ustalić, dobrze jest dodać istniejące w nim ścieżki, place zabaw, siłownie plenerowe i inne obiekty.

Niektóre uwagi o parkach są wciąż dodawane (mówiąc eufemistycznie) na wyrost przez graczy Pokémon Go. Jeśli więc mamy podejrzenia, że coś nie jest parkiem, a jedynie małym zadrzewieniem, lasem czy trawnikiem między blokami - to pewnie mamy rację.

Obiekty w lesie (ścieżki, strumyki, małe stawy)

Takie obiekty często trudno odrysować ze zdjęć lotniczych, bo zasłaniają je korony drzew (wyjątek: zdjęcia robione w zimie). Pozostaje nam odrysować je z ISOK lub śladów GPS, w tym zebranych osobiście.

MAPS.ME

MAPS.ME to aplikacja mobilna na Androida i iOS pozwalająca przeglądać mapy OSM, posiada także (bardzo ograniczony) edytor OSM.

POI name / POI types

Gdy użytkownik dodaje lub edytuje POI, ma w edytorze opcjonalne pole Uwagi do moderatora. Uwagi te zawierają, poza komentarzem użytkownika kilka innych użytecznych informacji, w tym datę generacji map.

• Jeśli trzeba, poprawiamy typ obiektu. MAPS.ME ma bardzo ograniczony wybór typów obiektów: przykładowo wciąż brakuje kategorii parkingu samochodowego, można wybrać jedynie parking dla motocykli lub rowerów.
• Uzupełniamy obiekt o ewentualne tagi, jeśli wynikają z opisu podanego przez użytkownika.
• Sprawdzamy, czy adresacja jest kompletna (jeśli dotyczy obiektu). MAPS.ME nie obsługuje addr:place=*, ani nawet addr:city=*.

This place has gone or never existed

Gdy użytkownik kliknie w edytorze To miejsce nie istnieje. W tym przypadku uwaga zawiera opcjonalny komentarz użytkownika i informacje jak wyżej

• W przypadku, gdy zgłaszany obiekt był stworzony przez tego samego użytkownika (a zwłaszcza jeśli wskaże, że się pomylił), to możemy śmiało skasować dany obiekt.
• Czasami ta opcja jest używana nie dosłownie jako zgłoszenie nieistniejącego już obiektu, a po prostu jako zgłoszenie błędu. Przykładowo: ulica zmieniła nazwę, przeniesiono sklep w inne miejsce.

StreetComplete

StreetComplete to aplikacja dostępna na Androida, która pomaga użytkownikom uzupełniać dane OSM odpowiadając na proste pytania - bez specjalistycznej wiedzy.

Przy wstawianiu lub komentowaniu uwagi dana jest możliwość załączenia zdjęć - w uwadze pojawi się fraza Attached images: wraz z linkami do zdjęć. Jeśli użytkownik StreetComplete zostawia uwagi bez linków do zdjęć terenu, a byłyby one przydatne - można poprosić by zaczął takie zdjęcia dodawać i wyjaśnić, że pozwala to na zdalne poprawienie problemu.

Unable to answer

Użytkownik w pytaniu kliknął na Odpowiedź niemożliwa.... W takim przypadku uwaga zaczyna się od słów Unable to answer, po czym jest komentarz użytkownika. Jest kilka typowych przypadków:

• W pytaniu o adresy budynków: budynek nie ma adresu, bo jest garażem, szopą itp. → Uzupełniamy tag building=*, zapewne w momencie tworzenia uwagi budynek miał tylko building=yes
• W różnych pytaniach o POI (godziny otwarcia, nazwa): POI nie istnieje lub zmienił się najemca lokalu. → Jeśli mamy potwierdzenie w dostępnych źródłach, poprawiamy POI.

via StreetComplete (pozostałe uwagi)

Użytkownik wybrał opcję Utwórz nowe zgłoszenie o problemie z menu dostępnego po długim naciśnięciu na mapie

#Mapy.cz user reports

Mapy.cz pozwalają użytkownikom anonimowo zgłosić błąd na mapie. Pracownicy serwisu wklejają te zgłoszenia jako uwagi do OSM. Należy się liczyć z brakiem kanału zwrotnego - jeśli skomentujemy uwagę, nie dostaniemy odpowiedzi od oryginalnego użytkownika zgłaszającego problem. Jako że mapy.cz nie mają polskiej wersji językowej, często będziemy widzieć zgłoszenia polskich użytkowników pisane łamanym angielskim.

onosm.org submitted note from a business

onosm.org umożliwia firmom i instytucjom zgłoszenie swojej firmy do OSM (przykład). Niestety tu również nie mamy kanału zwrotnego, a często formularz (który niekoniecznie jest dopasowany do realiów OSM) jest wypełniany byle jak. Czasem zdarza się, że zgłaszane są jednoosobowe firmy prowadzone z mieszkania, które nie mają fizycznie zaznaczonej w terenie obecności - takie uwagi zamykamy.

Uwagi o "niezrozumiałej" treści

Czasami użytkownicy zgłaszający uwagi są leniwi lub do bólu lapidarni i sami musimy się domyślić, o co im chodziło. Oczywiście w przypadku zarejestrowanych użytkowników, zawsze możemy spytać o wyjaśnienie komentując uwagę - dostaną e-mail z powiadomieniem.

Uwaga zawiera jedynie liczbę

• Może być to numer domu, zwłaszcza jeśli widzimy w danym miejscu budynek bez adresu, albo kontynuowałby on istniejący ciąg numeracji, lub możemy potwierdzić istnienie adresu w urzędowej ewidencji.
• Może to być numer referencyjny słupa energetycznego (ref=*)
• Jeśli uwaga jest stawiona na drodze i liczba jest okrągłej wartości (50, 60 itp.), to pewnie jest to ograniczenie prędkości (maxspeed=*).
• Jeśli uwaga jest stawiona na drodze i liczba jest czterocyfrowa lub czterocyfrowa z literą - to może być numer drogi gminnej lub powiatowej (ref=* lub unsigned_ref=*).
• W ostateczności może być to nieudana próba dodania punktów trasy (krańcowych czy pośrednich) do użycia w funkcji nawigacji na openstreetmap.org. Cecha charakterystyczna: szybko po sobie wstawione uwagi o treści "1" i "2" (lub "punkt 1", "punkt 2"). Jeśli nie ma żadnych sensownych obiektów pod uwagą, można śmiało ją zamknąć jako nieprawidłową.

Uwaga zawiera słowo bez kontekstu

• Niektórzy w ten sposób wskazują na literówki - przejrzyj w edytorze obiekty w okolicy znacznika uwagi.

Uwagi dla samego siebie

• Część mapowiczów używa funkcji uwag także jako notatek z wypadów w teren, używając przy okazji różnych skrótów, bo piszą na smartfonie. Sprawdź, czy dany użytkownik dodał w pobliżu lub o podobnej godzinie inne uwagi.
• Do kilku tygodni od utworzenia możesz te uwagi zignorować, potem jeśli autor (który ma na swoim koncie edycje OSM) ich nie rozwiąże, a jest ich na mapie znaczna liczba - możesz wysłać mu wiadomość z przypomnieniem. Swoje uwagi może sprawdzić w NotesReview.
• Mapowiczom tym możesz przypomnieć, że alternatywnym i w pewnych aspektach wygodniejszym rozwiązaniem jest zapisanie notatek jako punkty trasy (waypointy) w śladzie GPX (OsmAnd, OSMTracker i inne), albo ulubione miejsca (OsmAnd, MAPS.ME i inne).

Nieprawidłowe uwagi

Poniżej wymieniono najczęściej występujące uwagi kwalifikujące się do zamknięcia bez edycji mapy:

Z poziomu openstreetmap.org

• Zgłaszający myślą, że funkcja uwag służy do stawiania "tak sobie" pinezek, które potem komuś udostępniają, np. "miejsce spotkania", "nasza działka", nazwa obiektu już zmapowanego w OSM bez dalszych informacji (przykład). → Zamykamy uwagę informując o poprawnym użyciu uwag i wstawiając link do strony wiki Pl:Uwagi. Można polecić opcję udostępniania (z panelu po prawej stronie osm.org) oraz uMap.
• Zgłaszający odnoszą się do tego, co widzą na domyślnym stylu mapy, nie wiedząc, że dane są poprawne (przykład). Często ikonki POI takich jak supermarket, które akurat były zmapowane na obrysie budynku, zasłaniają numer adresowy, ale on wciąż jest w danych OSM. → Zamykamy uwagę wyjaśniając, że dane są poprawne w OSM i wstawiając link do obiektu w OSM (węzła, linii, relacji).
• Raportowany jest błąd na mapach Facebooka (fanpage miejsca lub Marketplace) albo Instagrama. W ramach atrybucji mapy te zawierają link do osm.org. Oba te portale używają map OSM jedynie jako podkładu tła - mają własną bazę miejsc, która nie należy do OSM. → Zamykamy uwagę, wyjaśniając, że FB/Instagram mają własną bazę miejsc i mapowicze OSM nie mają na nią wpływu.
• Zgłaszane jest, że obiekty znikają lub pojawiają się przy przybliżaniu mapy (przykład). O ile dane OSM są prawidłowe, oznacza to, że domyślny styl mapy (lub inny) się jeszcze nie odświeżył. → Zamykamy uwagę, informując że mapy odświeżają się z opóźnieniem względem danych OSM i linkując do odpowiedniej sekcji FAQ.
• Raportowana jest "błędna lokalizacja", w domyśle pokazywana po przyciśnięciu przycisku Wyświetl dla mojego aktualnego położenia (przykład). → Zamykamy uwagę wyjaśniając, że to przeglądarka dostarcza lokalizację, nie strona OpenStreetMap.

StreetComplete

• Zdarza się, że użytkownicy poprzez opcję Utwórz nowe zgłoszenie o problemie... zgłaszają już istniejące w OSM miejsce. Powodem jest to, że styl map użyty w StreetComplete nie uwzględnia POI takich jak sklepy, szkoły itp. → Zamykamy uwagę wyjaśniając ten fakt, najlepiej linkując do danego obiektu. Można też wytłumaczyć że StreetComplete nie pyta się o dane dla wszystkich obiektów - tylko tam, gdzie ich brakuje. Jeśli nie pojawiło się pytanie o godziny otwarcia danego sklepu, to sklep może być albo jeszcze niezmapowany, albo może już mieć podaną godzinę otwarcia (lub zadanie nie zostało pokazane w StreetComplete z innych przyczyn).

MAPS.ME

• W przypadku dodawania lub edycji POI (tekst w uwadze POI type:) niektórzy myślą, że pole Uwagi do moderatorów OSM jest obowiązkowe, pisząc tam coś na kształt komentarza do zestawu zmian, recenzji, lub tekstu "uwiarygodniającego" - ogólnie: nic, co można przełożyć na dane OSM. → Zamykamy bez komentarza.
• Zdarza się, że użytkownik kliknie przycisk To miejsce nie istnieje (tekst w uwadze This place has gone or never existed) przez przypadek na obiekcie, o którym wiadomo, że wciąż istnieje (przykład) → Zamykamy z komentarzem, że nastąpiła pomyłka.
• Z powodu nie do końca czytelnego interfejsu aplikacji możemy też czasem spotkać się z pomyleniem edytora OSM z funkcją prywatnych zakładek (obiekty o nazwie w stylu "Mój dom"). → Zamykamy przypominając, że nie należy używać edycji OSM jako prywatnych zakładek. Zakładki są oznaczone w MAPS.ME ikonką gwiazdki. Kasujemy też dodany POI.

Duplikaty

• Czasami zdarza się, że wstawione są obok siebie uwagi dotyczące tego samego.
  • Jeśli obie uwagi mają równoważną treść, zamykamy dowolną (być może tę późniejszą), komentujemy że jest duplikatem uwagi wstawiając link do oryginału (przykład)
  • Jeśli jedna z uwag ma więcej informacji lub jest utworzona przez zalogowanego użytkownika, tę pozostawiamy otwartą, a zamykamy drugą jak wyżej.
  • W razie potrzeby można przypomnieć, że wstawianie duplikatów uwagi nie przyśpieszy jej rozwiązania.

Źródła danych pomocne w rozwiązywaniu uwag

Poniżej wymieniono najważniejsze źródła; lista ta nie jest wyczerpująca.

Wizyta w terenie

Wiedza z wizyty w terenie to złoty standard OSM. W przypadku dróg, których jeszcze nie widać na zdjęciach lotniczych, lub które zasłaniają korony drzew w lesie, możemy przy okazji zebrać ślady GPS. Większe obiekty terenowe o rozmiarach od kilkudziesięciu metrów również można odwzorować GPS-em.

Zdjęcia lotnicze i satelitarne

Możemy obecnie korzystać w edytorach z wielu warstw zdjęć lotniczych i satelitarnych. O ile są one aktualne, to narysowanie większych obiektów widocznych z góry jak m.in. budynki, drogi, zbiorniki wodne, lasy, boiska, place zabaw nie powinno stanowić problemów. Trzeba jednak przyznać, że aktualnością zdjęć jest różnie, zwłaszcza poza obszarami głównych metropolii. W takim przypadku, jeśli nie ma alternatywnych źródeł, warto skomentować w uwadze fakt, iż potrzeba poczekać na nowe zdjęcia - i odwiedzić uwagę za kilka miesięcy lub lat. Problemem są też obiekty zasłonięte przez drzewa (np. w lesie), choć tu pomocne mogą być inne wymienione źródła (ISOK, ślady GPS).

PRG, TERYT, uchwały rad gmin

Informacje o adresie na polska.e-mapa.net. Czerwone obrysy budynków to warstwa KIEG.

PRG (Państwowy Rejestr Granic) zawiera granice jednostek podziału administracyjnego oraz osie ulic i punkty adresowe.

Każda gmina jest zobowiązana prowadzić ewidencję ulic, miejscowości i adresów oraz zasilać nią PRG. Duża część gmin prowadzi ewidencję w serwisie iMPA (lista na punktyadresowe.pl) - dostępnych pod adresem nazwagminy.e-mapa.net. Niektóre gminy, zwłaszcza większe miasta, używają własnych rozwiązań. Dane zbiorcze dla wszystkich gmin prosto z PRG są dostępne na polska.e-mapa.net. Zarówno ten portal, jak i gminne ewidencje iMPA podają więcej infomacji po kliknięciu na adres na mapie - warto upewnić się jaka ulica jest przypisana do adresu, czasem znajdziemy kod pocztowy.

Niestety dane w gminnych ewidencjach mogą być nieaktualne lub błędne - jeśli uwaga twierdzi inaczej, niż wykazuje gminna ewidencja, należałoby sprawdzić adres w terenie oraz w miarę możliwości powiadomić gminę (na wyżej wymienionym iMPA jest opcja zgłoszenia błędu). Zasilanie PRG też może zająć chwilę od czasu nadania numeru adresowego przez gminę.

Często dużo wcześniej będziemy w stanie dotrzeć do uchwały rady gminy w sprawie nadania lub zmiany nazwy ulicy, wraz z załącznikiem graficznym lub przynajmniej listą numerów działek. Rejestr TERYT też jest relatywnie często aktualizowany.

Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów

KIEG to podkład WMS, który integruje ewidencje gruntów i budynków wybranych uczestniczących powiatów. Znajdziemy na nim wyznaczone geodezyjnie obrysy budynków. Często posiada on dane o budynkach, których nie widać jeszcze na zdjęciach lotniczych i satelitarnych (choć bywa i odwrotnie). Warte uwagi są (jeśli istnieją) opisy budynków, na przykład m2 oznacza budynek mieszkalny o 2 kondygnacjach (building=residential + building:levels=2).

W edytorze iD podkład ten jest dostępny jako Polska.e-mapa.net: buildings, a w JOSM-ie pod Podkłady → Zdjęcia nie pasujące do żadnej innej kategorii → Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów: Budynki.

KIEG nie jest źródłem idealnym, często zburzone budynki figurują na nim przez wiele lat; niektóre pomniejsze budynki lub budowle, które mapujemy w OSM jako building=* nie podlegają ewidencji - choć czasem są odwzorowane z oznaczeniem BNE tj. budynek nieewidencyjny).

ISOK Cień (LIDAR)

W ramach rządowego projektu ISOK (Informatyczny System Osłony Kraju) dokonuje się skanów laserowych terenu. Podkład ISOK Cień to bardzo dokładna reprezentacja rzeźby terenu w formie cieniowania. Skany laserowe przenikają przez korony drzew. Na tej warstwie możemy zobaczyć dobrze wydeptane ścieżki, drogi, koryta strumieni, formy terenowe takie jak rowy czy nasypy, zbiorniki wodne. Jako, że jest to numeryczny model terenu, nie ma na nim budynków, drzew i konstrukcji naziemnych - w procesie przetwarzania są usuwane, a dziury po nich wypełniane.

Jest on dostępny w JOSM-ie jako podkład WMTS Geoportal 2: Cieniowanie rzeźby terenu ISOK.

Lokalne portale informacyjne

Informacje o świeżych inwestycjach budowlanych i drogowych często można znaleźć na lokalnych portalach informacyjnych albo stronach WWW samorządów. Można przyjąć, że suche fakty nie są przedmiotem prawa autorskiego. Odrysowywanie wiąże się z zastrzeżeniami co do niedozwolonych źródeł, choć często załączane obrazy są urzędową informacją publiczną.

Strony WWW obiektów

Dużo obiektów takich jak sklepy, szkoły, urzędy, firmy czy restauracje posiada stronę WWW. Znajdziemy w niej dane kontaktowe - zazwyczaj adres, telefon, e-mail czy godziny otwarcia. Jak w punkcie powyżej - przyjmujemy, że fakty nie są przedmiotem prawa autorskiego. Natomiast masowy import bazy kilkuset sklepów już wymagałby zgody właściciela danych. Trudno określić granicę między faktem a bazą danych, lecz na szczęście duża część interesujących nas obiektów nie należy do żadnej sieci.

Możemy przyjąć, że fanpage na Facebooku również liczy się jako strona WWW; co więcej wiele firm w ogóle nie ma normalnej strony WWW.

Uwaga: postaraj się wyczuć, czy strona WWW nie jest "martwa" i nie zawiera nieaktualnych informacji. Nieaktualizowanie na bieżąco strony to częsta przypadłość małych firm. W przypadku Facebooka masz ułatwione zadanie - popatrz na datę najnowszych postów lub ostatnio dodanych recenzji.

Historia obiektów OSM - Overpass API

Nie jest to prawdziwe źródło, lecz jest przydatne, aby cofnąć się w czasie do daty utworzenia uwagi (lub w przypadku uwag z MAPS.ME - do daty generacji map oznaczonej w tekście uwagi jako OSM data version:). W ten sposób możemy na przykład odnaleźć obiekty, które zostały przez kogoś skasowane w międzyczasie po otwarciu danej uwagi. Patrz Attic Data oraz tutorial wideo

Niedozwolone źródła

Nie kopiuj danych z innych map, takich jak Google Maps, HERE, Targeo i inne. Oprócz kwestii praw autorskich, warunki użytkowania Google Maps wyraźnie zabraniają tworzenia pochodnych zbiorów geodanych - tyczy się to też zdjęć lotniczych i StreetView.

Nie odrysowuj obiektów z planów i zdjęć lotniczych, o ile nie są informacją publiczną (jak choćby plany ulic z uchwał rad gmin) lub masz pozwolenie na ich wykorzystanie w OSM. Jeśli nie wiesz, czy możesz użyć danego źródła - spytaj się społeczności OSM!

Dobre praktyki

Przy rozwiązywaniu uwag warto trzymać się kilku dobrych praktyk:

• Weryfikuj treść uwagi przed rozwiązaniem - nie wierz na słowo. Niektóre rzeczy można poprawić zdalnie od ręki, gdy mamy dozwolone w OSM źródła - na przykład wyrysować dom, gdy jest już widoczny na zdjęciach lotniczych, poprawić literówkę, dodać stronę WWW do obiektu. Niektóre uwagi - których nie da się zweryfikować zdalnie - jak choćby nowe/zlikwidowane osiedlowe sklepiki, restrykcje ruchu wynikające ze znaków drogowych i inne - należy zweryfikować w terenie.
• Staraj się nie rozwiązywać uwag bez napisania komentarza. Dzięki temu oszczędzisz innym mapowiczom czasu na sprawdzenie, czy poprawnie rozwiązałeś uwagę - czasem zdarza się, że ktoś bez doświadczenia (np. konto z 0 edycji) zamyka uwagi nie wiedząc, co robi ta funkcja.
• Jeśli rozwiązałeś uwagę edytując mapę - wstaw link do zmienionego obiektu lub zestawu zmian. Zmniejsza to szansę na nieporozumienia związane z tym, że mapy nie odświeżają się natychmiast po edycji.
• Jeśli uwaga nie jest utworzona przez doświadczonego mapowicza, używaj zrozumiałych określeń, a nie żargonu. Warto też wstawić linki do odpowiedniej dokumentacji na wiki OSM. Tyczy się to zarówno przypadku, gdy zamykasz uwagę z racji na nieprawidłowość, jak i komentarzy, w których prosisz o podanie szczegółów.
• Jeśli nie rozumiesz uwagi i nie należy ona do znanego rodzaju błędnych uwag - nie zamykaj jej pochopnie. Nie liczy się ilość, a jakość. Wiele uwag stoi nawet kilka lat zanim zostanie rozwiązana, to normalne. Zawsze możesz spytać społeczność np. na forum.
• Jeśli nie masz nic do powiedzenia, co wniosłoby treść przydatną do rozwiązania uwagi, nie komentuj. Każdy komentarz do uwagi powoduje wysłanie e-maila do użytkowników, którzy ją otworzyli, zamknęli lub skomentowali.
• Nie ciągnij długich dyskusji z innymi mapowiczami, a już na pewno nie baw się w wojenki zamykania-otwierania uwagi. Lepsze do dyskusji są kanały kontaktu lokalnej społeczności, gdzie czyta i wypowiada się szersze grono mapowiczów, np. forum.
• W miarę możliwości poświęć chwilę i sprawdź, czy w okolicy są inne podobne obiekty wymagające uwagi. Przykładowo: uwaga zgłasza nowy budynek, a na podkładzie zdjęć widzisz jeszcze kilka innych. Jeśli nie wymaga to dużo pracy - po prostu nanieś je na mapę. Uwaga mapowiczów, w tym ciebie, to cenny zasób, warto ją dobrze wykorzystać - zawsze brakuje rąk do pracy, a zwłaszcza do rozwiązywania uwag.
• Jeśli mimo przeczytania tego artykułu wciąż sądzisz, że brakuje ci ogłady w temacie: zasubskrybuj podane wyżej kanały RSS rozwiązanych i komentowanych uwag, aby mieć wgląd w aktywność innych użytkowników i zyskać doświadczenie.