Poland/Podział administracyjny

From OpenStreetMap Wiki
Jump to navigation Jump to search

Tworzenie granic administracyjnych

Granice administracyjne tworzymy za pomocą relacji, składających się z linii otagowanych jako boundary=administrative. Linie te nie powinny zawierać żadnych innych tagów, w szczególności admin_level=* ani name=* - te dane muszą być zawarte w relacjach.

Granice mają to do siebie, że poszczególne ich fragmenty należą do różnych jednostek administracyjnych np. fragment granicy gminy jest jednocześnie granicą powiatu. Wtedy taka linia powinna należeć do 2 relacji - relacji gminy z odpowiednim admin_level i relacji powiatu z odpowiednim admin_level.

POLSKA woj pow gminy.png
Skrócony schemat tagowania relacji
Tagging scheme for relations
Tag Komentarz
Uwagi
type=boundary
boundary=administrative
admin_level=* Poziom podziału administracyjnego dla Polski:
  • 2 - granica państwa
  • 4 - granica województwa
  • 6 - granica powiatu
  • 7 - granica gminy
  • 8 - granica miasta lub wsi
  • 9 - granica dzielnicy lub lokalnych odpowiedników dzielnic
  • 10 - granica części miejscowości (np. części wsi).
  • 11 - granica jednostki pomocniczej niższego rzędu (np. osiedla w ramach dzielnicy)
  • 16 - granice działek ewidencyjnych
wikipedia=* Nazwa artykułu w Wikipedii (dodaj prefiks pl:, jeśli artykuł jest po polsku). Tag ten jest opcjonalny, ale warto go dodawać ze względu na WIWOSM.
name=* Nazwa gminy, powiatu itd. wg schematu: "gmina Kowalewo", "powiat niżański", "województwo śląskie"
teryt:terc=* Numer TERC z bazy TERYT

Każda linia tworząca granicę - dodana do relacji powinna mieć zaznaczoną rolę jako "outer". Do relacji należy również dodać miejscowość, która pełni funkcję administracyjną z rolą "admin_centre".

Granice administracyjne w OSM

Lista polskich granic administracyjnych w OSM, wraz z ich kompletnością znajduje się pod adresem Poland/Granice. Raport dotyczący kompletności i poprawności granic znajduje się pod adresem OSMonitor/Poland/Administrative. Graficzna wizualizacja danych dotyczących granic na terenie Polski jest dostępna tutaj.

Tagowanie jednostek administracyjnych

Województwa

Województwa w Polsce posiadają aktualnie kompletne granice i poza poprawianiem geometrii nie trzeba przy nich niczego zmieniać.

Granicę województwa tagujemy:

Mniej-więcej w centrum województwa powinien znaleźć się węzeł otagowany tak:

  • place=state
  • name=* Pełna nazwa województwa (np. „województwo śląskie”)
  • teryt:terc=* kod TERC województwa (z bazy TERYT)

Węzeł ten powinien znajdować się w relacji tworzącej granicę danego województwa z rolą label.

Powiaty ziemskie

Granicę powiatu ziemskiego tagujemy:

Do relacji tworzącej granicę powiatu dodajemy z rolą admin_centre już istniejący węzeł (otagowany jako place=town lub place=city) dotyczący miejscowości będącej siedzibą powiatu.

Powiaty grodzkie (miasta na prawach powiatu)

Granica miasta na prawach powiatu powinna być opisana dwiema relacjami - jedna jako admin_level=6 dla powiatu oraz druga jako admin_level=8 z racji tego, że jest miastem (patrz: miasta).

Granicę powiatu grodzkiego tagujemy:

Do relacji tworzącej granicę powiatu dodajemy z rolą admin_centre już istniejący węzeł (otagowany jako place=town lub place=city) dotyczący miejscowości będącej siedzibą powiatu.

Należy mieć na uwadze, że powiat grodzki nie jest powiązany administracyjnie z powiatem ziemskim, mimo że mają podobną nazwę, jak np. powiat rzeszowski i powiat grodzki Rzeszów. Mając to na uwadze, jeśli powiat grodzki leży wewnątrz powiatu ziemskiego, należy go "wyłączyć" z powiatu ziemskiego dodając linie tworzące granicę powiatu grodzkiego do relacji granicy powiatu ziemskiego z rolą inner.

Gminy wiejskie i miejsko-wiejskie

Granicę gminy wiejskiej i miejsko-wiejskiej tagujemy:

Do relacji tworzącej granicę gminy dodajemy z rolą admin_centre już istniejący węzeł (otagowany jako place=town lub place=village) dotyczący miejscowości będącej siedzibą gminy.

W gminach miejsko-wiejskich nie ma potrzeby tworzenia tworzenia oddzielnej relacji dla obszaru wiejskiego - tę kwestię rozwiązujemy wyłącznie tworząc granice sołectw.

Warto zauważyć, że w przypadku gmin tego rodzaju nie stosujemy tagu name:prefix=.

Gminy miejskie

Granica gminy miejskiej powinna być opisana dwiema relacjami - jako admin_level=7 dla gminy oraz jako admin_level=8 z racji tego, że jest miastem.

Granicę gminy miejskiej tagujemy:

Do relacji tworzącej granicę gminy dodajemy z rolą admin_centre już istniejący węzeł (otagowany jako place=town) dotyczący miejscowości będącej siedzibą gminy.

Należy mieć na uwadze, że bywa tak, że występują dwie gminy o tej samej nazwie (miejska i wiejska), które nie są ze sobą powiązane administracyjnie. Jeśli występuje sytuacja, że gmina miejska jest otoczona gminą wiejską, należy ją "wyłączyć" z niej dodając linie tworzące granicę gminy miejskiej do relacji granicy gminy miejskiej z rolą inner.

Miasta

Granicę miasta tagujemy:

Do relacji tworzącej granicę miasta dodajemy z rolą admin_centre już istniejący węzeł (otagowany jako place=town) dotyczący miejscowości będącej siedzibą gminy.

Wsie (pozostałe miejscowości)

Jako "wieś" rozumiemy jednostkę podrzędną (wg TERYT) w stosunku do gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej. Najczęściej taka miejscowość posiada własną numerację adresową.

Granicę takiej miejscowości tagujemy:

Przysiółki / części miejscowości

Jako "przysiółek" rozumiemy jednostkę podrzędną (wg TERYT) w stosunku do wsi / osady / kolonii. Najczęściej przysiółki lub części miejscowości nie posiadają własnej numeracji adresowej. Sporadycznie, jeśli taka jednostka posiada własną numeracją, warto rozważyć nadanie jej wyższego admin_level=* np. admin_level=8.

Granicę takiej jednostki tagujemy:


Sołectwa

Zazwyczaj sołectwo obejmuje kilka wsi, zdarzają się przypadki, że sołectwo obejmuje tylko jedną wieś, czy wręcz jedna wieś zawiera kilka sołectw. Czasami też jest tak, że jedna miejscowość jest podzielona między różne sołectwa. Sołectwo może być i częścią miasta, jak np. w Krakowie. Sołectwa są jednostkami pomocniczymi gmin i bardziej związane są z okręgami wyborczymi niż adresacją, dlatego wprowadzanie ich granic nie powinno być traktowane priorytetowo.

Granica sołectwa powinna być opisana oddzielną relacją otagowaną wg poniższego schematu:


Do relacji tworzącej granicę sołectwa dodajemy z rolą admin_centre już istniejący węzeł (otagowany jako place=village) dotyczący miejscowości będącej siedzibą sołectwa.

Jak można zauważyć, w podanym przykładzie nie występuje tag admin_level. Wynika to z tego, że admin_level=7 jest przeznaczony dla gmin, a admin_level=8 - dla miejscowości (wsi), więc dla typowego sołectwa, grupującego kilka miejscowości, brakuje odpowiedniej wartości. To rozwiązanie zostało ustalone w drodze dyskusji na forum.

Zaznaczanie miejscowości

Miejscowości tworzymy stawiając węzeł w reprezentacyjnym miejscu (np. rynek lub środek miejscowości przy głównej drodze/skrzyżowaniu) i tagując go odpowiednim tagiem place=*.

Miasta

Mapa 66 miast z place=city w Polsce

W Polsce nie ma urzędowego podziału na city/town, więc na potrzeby OpenStreetMap przyjęto, że place=city stosujemy dla miast z populacją powyżej 100 tys. mieszkańców i/lub miast na prawach powiatu.

Proponowany podstawowy zestaw tagów węzła (położonego mniej więcej w centrum miejscowości, np. przy rynku):

place=city lub place=town, gdy miasto nie spełnia kryteriów dla city.
name=* Pełna nazwa miejscowości.
wikipedia=* Nazwa artykułu w Wikipedii (dodaj prefiks pl:, jeśli artykuł jest po polsku), np. wikipedia=pl:Artykuł)
teryt:simc=* identyfikator SIMC (z rejestru TERYT)
population=* liczba ludności

W większości wypadków dane te mogą być uzupełnione automatycznie z rejestru TERYT, jednak w niejednoznacznych przypadkach trzeba wpisać ręcznie.

Wsie

Tak jak miasta, z tym że stosowany jest tag place=village. W przypadku wsi wyludnionych stosujemy place=locality, a gdy jest jedno lub dwa gospodarstwa place=isolated_dwelling

Mniejsze miejscowości

Podobnie jak miasta/wsie, ale z odpowiednią wartością place=*. Dodatkowo może być dodany odpowiedni tag is_in:city=*/is_in:village=* dla części miast, części wsi, etc.

TERYT

TERYT to rejestr prowadzony przez Główny Urząd Statystyczny, zawierający dane dotyczące podziału administracyjnego Polski. Zawiera oficjalny spis wszystkich województw, powiatów, gmin, miejscowości, a nawet ulic wraz z identyfikatorami. Dane z tego rejestru mogą służyć do weryfikacji kompletności OSM oraz ustalania przynależności poszczególnych miejscowości i jednostek administracyjnych.

Mapowanie jednostek administracyjnych TERYT (plik TERC.xml) na tagi i relacje OSM

Jednostka Element TERYT Dane w OSM
województwo 
<row>
<col name="WOJ">02</col>
<col name="POW"/>
<col name="GMI"/>
<col name="RODZ"/>
<col name="NAZWA">DOLNOŚLĄSKIE</col>
<col name="NAZDOD">województwo</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 4
powiat 
<row>
<col name="WOJ">24</col>
<col name="POW">03</col>
<col name="GMI"/>
<col name="RODZ"/>
<col name="NAZWA">cieszyński</col>
<col name="NAZDOD">powiat</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 6
miasto
na prawach
powiatu		 
<row>
<col name="WOJ">02</col>
<col name="POW">64</col>
<col name="GMI"/>
<col name="RODZ"/>
<col name="NAZWA">Wrocław</col>
<col name="NAZDOD">miasto na prawach powiatu</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 6
gmina miejska 
<row>
<col name="WOJ">02</col>
<col name="POW">26</col>
<col name="GMI">02</col>
<col name="RODZ">1</col>
<col name="NAZWA">Złotoryja</col>
<col name="NAZDOD">gmina miejska</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 7
gmina wiejska 
<row>
<col name="WOJ">04</col>
<col name="POW">01</col>
<col name="GMI">08</col>
<col name="RODZ">2</col>
<col name="NAZWA">Waganiec</col>
<col name="NAZDOD">gmina wiejska</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 7
gmina miejsko-wiejska 
<row>
<col name="WOJ">02</col>
<col name="POW">08</col>
<col name="GMI">08</col>
<col name="RODZ">3</col>
<col name="NAZWA">Lądek-Zdrój</col>
<col name="NAZDOD">gmina miejsko-wiejska</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 7
miasto 
<row>
<col name="WOJ">02</col>
<col name="POW">08</col>
<col name="GMI">14</col>
<col name="RODZ">4</col>
<col name="NAZWA">Szczytna</col>
<col name="NAZDOD">miasto</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 8
obszar wiejski 
<row>
<col name="WOJ">02</col>
<col name="POW">08</col>
<col name="GMI">14</col>
<col name="RODZ">5</col>
<col name="NAZWA">Szczytna</col>
<col name="NAZDOD">obszar wiejski</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 8
dzielnica
(Warszawy?)		 
<row>
<col name="WOJ">14</col>
<col name="POW">65</col>
<col name="GMI">19</col>
<col name="RODZ">8</col>
<col name="NAZWA">Żoliborz</col>
<col name="NAZDOD">dzielnica</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 9
delegatura 
<row>
<col name="WOJ">02</col>
<col name="POW">64</col>
<col name="GMI">02</col>
<col name="RODZ">9</col>
<col name="NAZWA">Wrocław-Fabryczna</col>
<col name="NAZDOD">delegatura</col>
<col name="STAN_NA">2012-05-09</col>
</row>
  • relacja z admin_level = 9

Mapowanie typów miejscowości TERYT (RM) na tagi OSM

Baza TERYT zawiera dużo więcej typów miejscowości niż jest zdefiniowanych w OSM, a i dla istniejących kodów dopasowanie jest niejednoznaczne. Raczej nie ma sensu próbować umieścić w OSM wszystkich miejscowości z bazy TERYT, ale przynajmniej wszystkie miasta i wsie fajnie byłoby mieć. W niektórych przypadkach także inne miejsca mogą być w OSM opisane, wtedy poniższa tabelka może się przydać.

kod RM nazwa TERYT tag OSM uwagi
00 część miejscowości place=hamlet (jeśli część wsi lub osady)
01 wieś place=village
02 kolonia place=village (zazwyczaj)
03 przysiółek place=hamlet
04 osada place=village
05 osada leśna place=isolated_dwelling+note:forest
06 osiedle place=neighbourhood
07 stacja PKP building=train_station
08 nadleśnictwo
09 leśniczówka
10 gajówka
11 grupa domów
12 wybudowanie
13 majątek
14 parcela
15 folwark
16 schronisko turystyczne górskie: tourism=alpine_hut, nizinne: tourism=hostel
17 klasztor building=monastery (męski), building=convent {żeński)
18 tartak
19 cegielnia
20 elektrownia power=station
21 rybakówka
22 bosmanat
23 strażniczówka
24 młyn man_made=watermill lub man_made=windmill
25 śluza waterway=lock gate
26 zakład doświadczalny
27 PAN
28 instytut
29 stacja oceny odmian
30 zakład hodowli zarodowej
31 stacja hodowli roślin
32 szkoła amenity=school
33 ośrodek szkolny
34 zakład wychowawczy OSM jest bardziej szczegółowe, patrz: [1]
35 zakład leczniczy OSM jest bardziej szczegółowe, patrz: [2]
36 sanatorium amenity=sanatorium
37 uzdrowisko OSM jest bardziej szczegółowe, patrz: [3]
38 ośrodek wypoczynkowy
39 letnisko
95 dzielnica m.st. Warszawy place=suburb
96 miasto place=city lub place=town
98 delegatura
99 część miasta place=neighbourhood

teryt2osm

teryt2osm to narzędzie mające na celu powiązanie danych z TERYT i z OSM.

Mapy

Retrieved from "https://wiki.openstreetmap.org/w/index.php?title=Poland/Podział_administracyjny&oldid=2697585"