NL:Key:access

De sleutel "access" wordt gebruikt om de (beperkingen in de) juridische toegankelijkheid van bepaalde objecten te definiëren.

access

Omschrijving

Gebruik deze sleutel om de juridische toegankelijkheid van een weg of ander object te beschrijven

Groep: Restrictions

Gebruikt op deze elementen

Gedocumenteerde waarden: 21

Nuttige combinaties

highway=*
waterway=*
amenity=*
leisure=*

Zie ook

Status: de facto

More details at taginfo

Gereedschappen voor deze tag

taginfo · AD · AT · BR · BY · CH · CN · CZ · DE · DK · FI · FR · GB · GR · HU · IN · IR · IT · LI · LU · JP · KP · KR · NL · PL · PT · RU · ES · AR · MX · CO · BO · CL · EC · PY · PE · UY · VE · TW · UA · US · VN
overpass-turbo
OSM Tag History

Over deze Nederlandstalige pagina / vertaling

Deze pagina is toegespitst op de Nederlandse juridische situatie en de in Nederland gebruikelijke manier van mappen. Zie het Engelstalige origineel voor een internationaal georiënteerd overzicht. Wijzigingen in de Engelstalige versie worden niet automatisch in deze Nederlandse versie verwerkt, deze Nederlandstalige pagina kan dus op onderdelen achterlopen. Naast het lezen van de Engelstalige versie is ook het raadplegen van de wiki-pagina's van de gelinkte afzonderlijke keys en tags raadzaam.

Over de sleutel access=*

Niet alle wegen en terreinen die in Openstreetmap staan ingetekend zijn toegankelijk voor iedereen en voor elk type voertuig. Een snelweg is bijvoorbeeld niet toegankelijk voor voetgangers of fietsers. Een busbaan is alleen toegankelijk voor lijndiensten, en soms ook taxi's en hulpdiensten. Het is in Openstreetmap mogelijk om de toegankelijkheid van wegen te beschrijven. Hiervoor gebruiken we de sleutel access. De waarden behorend bij access beschrijven de (wettelijke) beperkingen van wegen en andere transportroutes (spoorwegen, waterwegen), alsmede voorzieningen als bouwwerken, toegangen van gebouwen, voorzieningen en vrijetijdsvoorzieningen.

De waarden bij 'access' beschrijven de wettelijke toestemmingen/beperkingen en moeten de in het veld waargenomen situatie volgen. Denk aan verkeersborden en wet- en regelgeving. Raden wat de toegankelijkheid is moet in principe worden vermeden. Ook als mensen regelmatig oneigenlijk gebruik maken van een weg of voorzieningen (bijvoorbeeld wildparkeren, afvaltoerisme of autorijden op een fietsdoorsteek) blijft de verifieerbare wet- en regelgeving maatgevend op Openstreetmap.

Het is niet altijd even makkelijk om de toegangsbeperkingen correct in Openstreetmap te krijgen. Een parkeerplaats bij een winkel is over het algemeen eenvoudig. Een voetgangersgebied waar op gezette tijden laad- en losverkeer welkom is, is alweer iets ingewikkelder vast te leggen. Bij het beschrijven van de toegankelijkheid kun je ook zaken als verkeersrichting, voertuighoogte, tijdstippen verwerken. Met enige oefening is dit wel te doen. Op deze wiki staan de meest voorkomende situaties weergegeven en toegelicht.

In het geval van complexe toegankelijkheidsbepalingen, is het aan te raden een notitie ('note') toe te voegen waarin de situatie wordt toegelicht. Zeker wanneer dit bovenwettelijk is of het een ongebruikelijke combinatie betreft.

Access=* op andere elementen dan wegen

Wist je dat het gebruik van access=* niet beperkt is tot wegen? De waarde kan ook worden toegepast op andere objecten, zoals picknicktafels leisure=picnic_table en speeltuinen leisure=playground. Ook in dit geval geef je met access=private aan dat dit niet voor algemeen gebruik is aangelegd, met access=yes dat het een openbare speeltuin is en met access=permissive dat de speeltuin is opengesteld bij gedogen van de beheerder.

Over toegangsrecht in Nederland

Voor goede toepassing van access-tags in Nederland is het van belang om kennis te nemen van de regelgeving met betrekking tot toegang in Nederland en de relatie met de waarden van access=*. Voor een overzicht van voor OSM relevant toegangsrecht in Nederland zie de wiki-pagina Toegangsrecht in Nederland.

Een belangrijk verschil met sommige andere landen is dat Nederland geen strikt allemansrecht kent (zoals Zweden, Schotland of (delen van) Duitsland) waar iedereen in beginsel een onvervreemdbaar recht heeft om op alle paden te lopen; in Nederland is de toegang in beginsel bij gedogen van de eigenaar (access=permissive -in tegenstelling tot access=yes), tenzij aannemelijk kan worden gemaakt dat een weg een openbare weg in de zin van de Wegenwet is. Hierdoor kan zelfs op een highway=footway de foot=* verschillende waarden hebben: foot=yes, foot=permissive of zelfs access=private. Anders dan je op het eerste gezicht misschien zou denken is dus in Nederland ook een tag als foot=yes niet overbodig op een highway=footway omdat deze informatie geeft over de wettelijke grondslag voor de toegang voor voetgangers. Dergelijke tags moeten dan ook niet worden verwijderd.

Handige hulpbronnen voor referentie

Hoewel de veldwaarneming bij het bewerken van de kaart altijd leidend is, zijn er in Nederland een aantal bronnen waarvan het toegestaan is deze te gebruiken. Bijvoorbeeld de wereldwijde straatbeeldenbank Mapillary, waar vrijwilligers grote delen van het straatbeeld hebben gefotografeerd, ook in Nederland en België.

Aanvullend heeft de Nederlandse overheid informatie ter beschikking gesteld waarop vrijwel alle verkeersborden en onderborden zijn weergegeven. De data is raadpleegbaar via deze kaartapplicatie ontwikkeld door Openstreetmap-auteur Smoothefiets (on osm, edits, contrib, heatmap, chngset com.).

Voorbeelden om mee te beginnen

Niet-openbare autoparkeerplaats

Een parkeerplaats wordt in kaart gebracht met amenity=parking. Er zijn parkeerplaatsen voor algemeen gebruik, en er zijn er die door een beperkte groep mogen worden gebruikt. Is een parkeerplaats alleen toegankelijk voor een beperkte groep verkeersdeelnemer? Markeer deze dan ook als beperkt toegankelijk. Voeg bijvoorbeeld access=private toe om duidelijk te maken dat het algemeen publiek de parkeerplaats niet mag gebruiken. Is de parkeerplaats alleen toegankelijk voor klanten (van het aanliggende bedrijf of de instelling), voeg dan access=customers toe aan het object.

Mocht je meer willen weten over het definiëren bijv. blauwe zones, parkeervergunningen of doelgroepenbeleid, lees dan de wiki over de sleutel amenity=parking.

Een beperkt toegankelijke weg

Soms is het simpel: "no entry" (geen toegang) betekent doorgaans access=private als waarde zonder dat er andere waardes nodig zijn.

Er zijn wegen waar niet iedereen mag komen. Neem bijvoorbeeld dienstwegen op industriële complexen, op militaire bases of toegangswegen met duidelijke bebording of hekken. Om wegen te bestempelen als 'alleen voor privégebruik (of werknemers)', worden deze aangemerkt als access=private.

Overigens valt toegankelijkheid in de zin van 'access' niet samen met eigendom. Veel wegen die privé-eigendom zijn, zijn vrij toegankelijk voor iedereen zonder toestemming vooraf. In zo'n geval zou het aanmerken van de weg met access=private fout zijn en zou je access=permissive moeten gebruiken. Permissive wil zeggen dat de eigenaar het gebruik toestaat, maar deze goedkeuring ook weer kan intrekken. Wegen die privébezit zijn kunnen zelfs - afhankelijk van wet- en regelgeving openbare wegen zijn in de zin dat de eigenaar de wettelijke verplichting heeft het publiek toegang te bieden en deze toestemming niet zelf kan intrekken. In dat geval zou (access=yes) correct zijn. Overigens zal het toevoegen van access=yes in de meeste gevallen niet nodig zijn. De meeste objecten zonder access-tag worden standaard gezien als publiek toegankelijk. Soms is het toevoegen hiervan wijselijk en kan zodoende eventuele twijfel weggenomen worden door de algemene toegankelijkheid expliciet te vermelden.

Een weg die toegankelijk is voor aanwonenden, voetgangers en fietsers

Het is mogelijk om een weg aan te duiden als toegankelijk voor specifieke vervoerswijzen. Als voorbeeld een weg waar een beperking geldt voor motorvoertuigen, maar waar het iedereen is toegestaan te fietsen.

Om dit te regelen kan men de volgende combinatie van toegangssleutels gebruiken:

vehicle=private - de weg is voor voertuigen niet algemeen toegankelijk, slechts een beperkte groep is het wel toegestaan van deze weg gebruik te maken.
bicycle=yes - fietsers kunnen gebruik maken van deze weg.

Alleen toegankelijk voor klanten tijdens openingstijden

Sommige beperkingen vereisen het gebruik van een voorwaardelijke constructie om ze op te nemen in de database

Een dienstweg (highway=service) met de sleutelwaarde access=customers maakt duidelijk dat de weg alleen door klanten (van een aanliggend bedrijf) mag worden gebruikt. Er zijn geen verdere beperkingen van kracht. Klanten kunnen met om het even welk vervoermiddel, elk moment van de dag enz. deze weg betreden.

Als men motor_vehicle=no toevoegt aan deze weg, weet de gebruiker dat deze alleen als klant gebruik mag maken van de weg, wanneer deze zich niet met een motorvoertuig verplaatst.

Wellicht is de weg eenrichtingsverkeer. Dit komt vaak voor op pakeerterreinen. Voeg dan de sleutelwaarde oneway=yes toe aan de weg.

Als de weg alleen gedurende de openingstijden van het bedrijf toegankelijk is, voeg dit dan als conditie toe aan de toegang. Gebruik in dit geval access:conditional en voeg aan de access-waarde voeg ' @ ' toe en voorts de openingstijden tussen haakjes. Bijvoorbeeld: access:conditional=customers @ (Mo-Fr 08:00-17:00). Deze opbouw volgt de algemeen gebruikte "zinsconstructie voor voorwaardelijke beperkingen.

Beperkingen voor bepaalde vervoermiddelen

Elk type weg kent (ook in Openstreetmap) zijn eigen beperkingen in het gebruik. Een weg die is aangemerkt als snelweg (motorway) is standaard niet toegankelijk voor voetgangers (foot=no), fietsers (bicycle=no), en diverse andere vervoermiddelen. Het is dus niet nodig om deze informatie toe te voegen aan snelwegen. Datzelfde geldt ook voor voetpaden. De standaardwaarden voor een highway=footway zijn foot=yes en vehicle=no. In theorie kun je deze standaardbeperkingen (default restrictions) amenderen. Dit kan gedaan worden door naast de classificatie van de weg, highway=footway access=yes toe te voegen. Access=yes vertelt de gebruiker dat dit een weg is, die geopend is voor alle voetgangers én voertuigen. Stel dan wel de vraag: is een voetpad waar al het verkeer mag komen wel een voetpad? Is een trap highway=steps die is voorzien van access=permissive te bestijgen door een vrachtwagen? Om dubbelzinnigheid te voorkomen, is het beter algemene waarden als access=yes and access=permissive te vermijden. Gebruik in plaats daarvan specifieke bepalingen voor transportmiddelen. Bijvoorbeeld hgv=permissive of vehicle=destination.

Tot zover de theorie. In de praktijk wordt de combinatie van highway=* en access=* echter vooral gebruikt om de toegankelijkheid nauwkeuriger te omschrijven. Bijvoorbeeld in het geval van een fietspad highway=cycleway, waar aanwonenden gebruik van kunnen maken met hun motorvoertuig. De standaardwaarde voor een fietspad is vehicle=no. De sleutel 'vehicle' regelt toegang voor motorvoertuigen. Door vehicle=destination toe te voegen aan het fietspad is het duidelijk dat bestemmingsverkeer (aanwonenden) met hun auto gebruik kunnen maken van dit fietspad. Dit komt overeen met het onderbord "Uitgezonderd aanwonenden" onder het bord fietspad. Een andere veelvoorkomende situatie is dat een fietspad toegankelijk is voor snorfietsen en scooters (moped=*). De standaardwaarde voor een fietspad is moped=no. Als een fietspad met een bord opengesteld is voor snorfietsen moet dat expliciet worden vermeld. Voeg dan moped=yes toe aan het fietspad.

De methodiek als hierboven beschreven gaat op voor alle soorten wegen. Gebruik voertuigspecifieke sleutels als foot=* en vehicle=* om de gebruiksmogelijkheden van highway=* voorwaardelijk te verengen of verbreden.

In combinatie met highway=*:

access=no, bus=yes betekent dat alleen bussen zijn toegestaan op deze weg (bijvoorbeeld een busbaan)
access=yes, motor_vehicle=no impliceert dat alle vervoermiddelen behalve motorvoertuigen dit element kunnen gebruiken
access=forestry, foot=permissive impliceert dat bosbouwvoertuigen een route legaal kunnen gebruiken en dat voetgangers dit vooralsnog wel mogen gebruiken.

Merk in het laatste geval op dat de weg voor alle andere weggebruikers niet toegankelijk is. In de praktijk kunnen veel bospaden ook gebruikt worden door ruiters en fietsers. Als dat het geval is, is het duidelijker om de toegang per vervoermiddel te regelen in niet via het algemenere access=*.

Sleutels voor specifieke vervoerswijzen

Vervoer over land

In onderstaande lijst zijn de sleutels voor diverse vervoerklassen in OSM opgesomd. Deze sleutels kunnen worden gebruikt in plaats van access, met daarachter een waarde zoals die wordt gebruikt bij access=* . De indeling van vervoerklassen op deze Nederlandstalige pagina is toegespitst op de situatie in Nederland. Voor een internationaal overzicht (met daarin andere definities en ook bepaalde vervoerswijzen die voor Nederland niet of nauwelijks relevant zijn) zie de Engelstalige versie van deze pagina.

access=*: geldt voor alle vervoerswijzen: met een positieve waarde (zoals yes) wordt aangegeven dat de weg openstaat voor alle vervoerswijzen (tenzij specifieke tags anders aangeven), met een negatieve waarde (zoals private) wordt aangegeven dat de weg voor alle vervoerswijzen gesloten is
- Transport zonder voertuig
  - foot=*: voetgangers
    - dog=*: geen vervoerswijze, maar bepaalt of honden hier mogen worden uitgelaten. Dit gebeurt doorgaans door voetgangers. Hulphonden, zoals blindengeleidehonden zijn meestal uitgezonderd van deze beperkingen. Let op! deze key kent andere waarden dan access=*
  - horse=*: ruiters

Transport met voertuigen
- vehicle=*: categorie: elk type voertuig
- Niet-gemotoriseerde voertuigen
  - Tweewielers
    - bicycle=*: fietsers
      - electric_bicycle: fiets met elektrische trapondersteuning tot 25 km/h (Wvw). Geen kenteken of rijbewijs vereist
  - Vierwielers
    - carriage=*: paard en wagen
    - quadracycle=*: door de mens aangedreven voertuig met vier wielen. Overigens is de moderne variant (quad) wel gemotoriseerd.
    - / trailer=*: Een aanhangwagen die voortgetrokken wordt door een ander voertuig.
      - caravan=*: nl:Caravan een kampeeraanhanger, ook wel bekend als caravan of sleurhut
- Gemotoriseerde voertuigen
  - motor_vehicle=*: motorrijtuig. Wvw: voertuigen (mede) voortbewogen door een mechanische kracht, met uitzondering van fietsen met trapondersteuning tot 25km/u. Let op! deze categorie in OSM omvat dus (anders dan de in NL meer bekende RVV-categorie "motorvoertuig" dus ook oa. mofa=*, moped=* en speed_pedelec=*
  - motorroad=yes Dait is geen voertuig, maar een aanduiding dat op die weg beperkingen gelden, met betrekking tot toegelaten voertuigen en gedragingen, zoals op een snelweg. Te gebruiken op een Autoweg (RVV bord G3) in combinatie met highway=trunk
  - Single-tracked
    - motorcycle=*: motorfiets motorvoertuig op twee wielen al dan niet met zijspan- of aanhangwagen (RVV)
    - moped=*: bromfiets: motorrijtuig op twee wielen met maximumconstructiesnelheid van 45 km/u, uitgerust met een verbrandingsmotor met een inhoud van maximaal 50cc of een elektromotor van maximaal 4kW (Wvw), geel bromfietskenteken.
      - speed pedelec=*: elektrische bromfiets met trapondersteuning waarvan de aandrijfkracht aanhoudt tot 45 km/u (RVV), geel bromfietskenteken. Speed-pedelecs zijn net als gewone bromfietsen toegelaten op het fiets/bromfietspad (bord G12a), maar niet op fietspaden (bord G11 of G13), tenzij er via een onderbord een uitzondering voor speed-pedelecs is gemaakt.
    - mofa=*: snorfiets: bromfiets met een maximumconstructiesnelheid van 25 km/u (RVV), blauw snorfietskenteken. Juridisch valt de snorfiets in bepaalde gevallen onder dezelfde regels als andere bromfietsen, in andere gevallen valt deze onder andere regels, zoals die van fietsen. In Openstreetmap wordt mofa=* niet standaard tot de groep moped=* gerekend en moet deze dus apart worden getagd.
    - (zowel een motorcycle=*; moped=* als een mofa=* kan uitgevoerd zijn als "scooter" )
  - Double-tracked: categorie: motorvoertuigen met meer dan twee wielen of meer dan een rupsband. Let op: double_tracked_motor_vehicle=* wordt aanbevolen in de wiki van Key:motorcar maar niet wijdverbreid noch officieel erkend; het zou één enkele tag vereisen in plaats van tien (één voor elk van de subtypes)
    - motorcar=*: automobielen (binnen restricties kan het de generieke klasse van automobielen met meerdere rijen wielen betreffen)
    - motorhome=*: een nl:Kampeerwagen met eigen aandrijfmotor
    - tourist_bus=*: betreft een bus die niet dient het uitvoeren van lijndiensten; gewoonlijk voor lange afstanden, maar niet uitsluitend. Mogelijk ook voor rondritten langs trekpleisters.
    - coach=*: een bus of touringcar voor langeafstandsreizen, geen deel van een door de overheid bekostigde openbaarvervoersdienst.
    - goods=*: licht goederenvervoer; bijvoorbeeld, vrachtverkeer met een maximum laadgewicht tot 3,5 ton
    - hgv=*: zwaar vrachtverkeer; bijvoorbeeld vrachtwagen met een maximum laadgewicht hoger dan 3,5 ton
      - hgv_articulated=*: vrachtwagen met oplegger
    - agricultural=*: landbouwvoertuigen; zoals trekkers met aanvullende beperkingen zoals een snelheidsbeperking tot 25 km/u
    - golf_cart=*: golfkarretjes en soortgelijke, kleine elektrische voertuigen met lage snelheid
    - atv=*: een 'all terrain bike' (ook bekend als Quad (motorfiets met vier wielen). Een quad is een motorrijtuig met 4 wielen, zonder carrosserie. Een quad valt doorgaans onder de categorie 'driewielige motorrijtuigen'. Dan is een rijbewijs A en een kenteken verplicht. Voor Openstreetmap wordt de term alleen gebruikt voor voertuigen van maximaal 1,27 m breed. De sleutel staat nog steeds ter discussie: proposal stage. Om de toegangsbeperking voor quads weer te geven kan beter minwidth=1.27 worden gebruikt.
    - snowmobile=*: sneeuwscooters
  - Op gebruik
    - psv=*: voertuigen voor het openbaar vervoer
      - bus=*: een grote bus die lijndiensten verzorgt
      - taxi=*: taxi voor individueel vervoer
      - minibus=*: een kleine bus die lijndiensten verzorgt, bijvoorbeeld een buurtbus)
      - share_taxi=*: een kleine bus die dient voor vervoer op afroep, zoals vervoer voor mindervaliden)
    - hov=*: carpool / high-occupancy vehicle (regels verschillen per locatie, bijv. ten minste één passagier)
    - car_sharing=*: voertuigen voor autodelen, zoals Greenwheels)
    - emergency=*: category: voertuigen voor hulpdiensten, zoals de ambulance, brandweerwagen, politieauto). Overigens worden hulpdiensten over het algemeen niet beperkt door wettelijke bepalingen, in die zin dat zij in bepaalde gevallen ook gebruik kunnen maken van bijvoorbeeld fietspaden. Overweeg in het geval van wegen die specifiek voor hulpdiensten zijn gereserveerd de afwijkende sleutel+waarde emergency=designated.
    - hazmat=*: motorvoertuigen die gevaarlijke stoffen transporteren
      - hazmat:water=*: motorvoertuigen die gevaarlijke stoffen transporteren die water kunnen verontreinigen
    - disabled=*: bestemd voor houders van een invaliden(parkeer)kaart. Gebruikt op verkeersborden om de ontheffing voor de betreffende groep te regelen, niet alleen voor het parkeren.

Waarden die voor mappen in Nederland (nog)niet of nauwelijks van toepassing zijn

Zie voor meer informatie Engelstalige versie van deze pagina.

Meestal niet nodig om in te vullen (op highway=* ) omdat deze in het Nederlandse verkeersrecht worden gerekend tot voetgangers :

ski=* (meer specifiek: ski:nordic=*: nl:Langlaufen)
inline_skates=*: nl:Skaten, in-line-skaten of skeeleren

ice_skates=*: nl:Schaats, schaatsen

Hybride auto's, elektrische auto's en andere voertuigen zonder NOx-uitlaatgassen (bijvoorbeeld waterstofvoertuigen). Zie de discussie op discussion.
4wd_only=*: alleen fourwheeldrive: auto's met vierwielaandrijving)
roadtrain=*: een vooral Australisch fenomeen, zie nl:Road train. Dergelijke combinaties zijn niet toegestaan op de Nederlandse en Belgische wegen.
- bdouble=*: B-train, een vrachtwagen met een trailer, met een maximale lengte van 25,25 meter.
- Andere configuraties van samengestelde vrachtwagens, zoals 'double-B doubles' en '2AB quads'.
lhv=*: langere en zwaardere vrachtautocombinatie (lange vrachtwagens tot maximaa 25,25 meter)
tank=*: een gepantserd rupsvoertuig, zoals een tank

Vervoer over en door water

access=*: categorie: elke vervoersmodaliteit over en door water

- swimming=*: zwemmend: gebruik van het waterlichaam of watergang zonder vaartuig
- boat=*: klein schip: boten of plezierjachten tot maximaal 20 meter lang (volgens BPR en CEVNI)
  - motorboat=*: klein motorschip (BPR: schip kleiner dan 20 meter dat gebruik maakt van zijn mechanische middelen tot voortbeweging), ongeacht de maximumsnelheid, op ook voor zeilboten die op dat moment gebruik maken van een motor.
  - sailboat=*: zeilboten en jachten die voorzien zijn van zeilen, op op windkracht varen, daarbij op dat moment geen gebruik makend van de motor
  - canoe=*: boot zonder zeil of motor (BPR: door spierkracht voortbewogen schip) zoals een kano, kayak of roeiboot, ongeacht de lengte.
- fishing_vessel=*: vissersschip; schip (ongeacht het formaat) dat vist met netten, lijnen, sleepnetten of ander vistuig, die de manoeuvreerbaarheid beperken (BPR)
- ship=*: schepen voor de professionele scheepvaart van elk type of formaat (in het BPR vallen alle schepen groter dan 20 meter, ongeacht hun gebruiksdoel, in veel opzichten in dezelfde juridische categorie van "groot schip"- net als alle schepen voor beroepsvaart
  - passenger=*: passagiersschepen, die zowel volgens een dienstregeling varen (pontveer, enz. of voor pleziervaart (zoals cruisschepen)
  - cargo=*: algemene waarde voor goederenschepen
    - bulk=*: dekt alle transport van droge bulk
    - tanker=*: dekt alle transport van natte bulk, persgas inbegrepen
      - tanker:gas=*: een tanker die vloeibaar of persgas vervoert
      - tanker:oil=*: een tanker die ruwe olie vervoert
      - tanker:chemical=*: een tanker die overige chemicaliën vervoert in tanks
      - tanker:singlehull=*: specifieke waarde een tanker met een enkele romp. Europa en de VS hebben strengere regels voor het toelaten van tankers met een enkele romp dan voor tankers met een dubbele romp.
    - container=*: generieke sleutel voor alle lading)
    - imdg=*: Internationale Code voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over zee International Maritime Dangerous Goods Code, IMDG
  - isps=*: Internationale code inzake de beveiliging van schepen en havenvoorzieningen

Vervoer per spoor

access=*: categorie: elk vervoertype over spoor
- train=*: toegankelijk voor treinen
- subway=*: toegankelijk metro's

Lijst van algemene waardes voor access en vervoerswijzen

De algemene sleutel access=* (alle vervoerswijzen) of de afgeleide sleutels voor specifieke vervoerswijzen (zoals foot=* ) kunnen de volgende waardes dragen:

Waarden die aangeven dat het element openstaat voor het publiek (met de betreffende vervoerswijze)

Waarde	omschrijving
`yes`	Het publiek heeft een wettelijk geborgd recht van toegang: openbare weg. Voorbeeld: doorgaande weg met RVV-tekens zonder bord "eigen weg".
`permissive`	Toegankelijk voor het openbaar verkeer bij gedogen van de eigenaar (eigen weg: de eigenaar heeft het recht de toegang naar eigen goeddunken in te trekken en overtreding strafbaar te stellen onder art. 461 Wvs). Voorbeeld: waar is vermeld "eigen weg" of toegangsvoorwaarden met verwijzing naar art 461 Wvs bij overtreding.
`designated`	Een voorkeursroute of aangewezen route voor het type vervoersmiddel dat de sleutel aanduidt, zoals `foot=designated` in het geval van een voetpad. In het algemeen betekent dit dat er een verkeersbord staat dat het object expliciet aanwijst als (in dit voorbeeld) een voetgangersgebied. Deze waarde gebruiken in combinatie met de algemene `access`-sleutel heeft geen verdere betekenis; de combinatie access=designated moet daarom worden vermeden. (zie ook #Beperkingen voor bepaalde vervoermiddelen) Voor verplichte, vrijliggende fietspaden langs een weg, (die als zodanig zijn ingetekend), zie `bicycle=use_sidepath`. Routebeschrijvingen voor de fiets maken dan zo veel mogelijk gebruik van het ingetekende fietspad.

Waarden die aangeven dat het element gesloten is voor het publiek (met de betreffende vervoerswijze)

Waarde	Beschrijving
`no`	Geen toegang voor het algemeen publiek, ook niet te voet. Overweeg aanvullende informatie te geven om aan te geven waarvoor of door wie de weg wél gebruikt mag worden, bijvoorbeeld `foot=yes`. Als enkel specifieke vervoersmodaliteiten verboden zijn, bijvoorbeeld bij een weg waar aangegeven is dat motorvoertuigen er niet mogen inrijden, geniet een specifiekere waarde als `vehicle=no` of `motor_vehicle=no` de voorkeur boven de algemene sleutel access(=no).
`private`	Alleen toegankelijk na persoonlijke toestemming van de eigenaar/beheerder.
use_sidepath	Use_sidepath wordt gebruikt om aan te geven dat parallel ingetekende wegen die behoren tot dezelfde weg moeten worden gebruikt in plaats van de weg waarop deze waarde is toegekend. Use_sidepath gedraagt zich veelal als `=no`, enkele uitzonderingen daargelaten. Een weg kan uit meerdere rijbanen bestaan, met parallelle banen voor fietsers, snorfietsen, voetgangers en ruiters. use_sidepath wordt gebruikt waar volgens de verkeersregels bepaalde vervoermiddelen verplicht parallelwegen moeten gebruiken wanneer deze aanwezig zijn. In een aantal gevallen is dit in combinatie met verkeersborden. Deze waarde mag alleen worden gebruikt voor specifieke vervoermiddelen te beperken, bijvoorbeeld* `bicycle=use_sidepath`.

Waarden die een beperking aangeven in de toegang voor het publiek (met de betreffende vervoerswijze)

Waarde	Beschrijving
`destination`	Enkel toegankelijk wanneer men onderweg is naar dit element of aangrenzende percelen, zoals bij lokaal verkeer. LET OP: deze beperking gaat vaak alleen op voor bepaalde vervoermiddelen of groepen vervoermiddelen, bijv. alleen voor motorvoertuigen. Wanneer fietsers, ruiters en voetgangers wel algemeen toegang hebben op een lokale weg, en gemotoriseerd verkeer alleen wanneer dit bestemmingsverkeer is, gebruik dan bijv. `vehicle=destination`. Tekst toegangsbord kan bijvoorbeeld zijn: "bestemmingsverkeer"/"uitgezonderd plaatselijk verkeer"/"uitgezonderd plaatselijke bediening" (Frysk: "Allinne tagonklik fier bestimmingsferkear") Overigens gebruiken we in het geval van "toegang alleen voor bewoners" de waarde `private` en `vehicle=private` wanneer gemotoriseerd vervoer de weg alleen mag begaan indien dit bewoners van het perceel betreft).
`delivery`	Alleen toegang wanneer men iets bezorgt (na)bij dit element. Bijvoorbeeld `motor_vehicle=delivery` op een `highway=pedestrian`. Status: "overgenomen"
`customers`	Alleen voor klanten/bezoekers van dit element. Als het object niet open is voor al het betalende publiek, overweeg dan alsnog `private` te gebruiken. Clubs waar een lidmaatschap vereist is worden doorgaans als `private` aangemerkt.
`dismount`	Gebruik van bepaalde voertuigen of met bepaalde lastdieren toegestaan, louter wanneer men afstapt. Deze waarde wordt vooral gebruik voor de fiets. Gebruik `bicycle=dismount` als men niet mag fietsen (bijv. over een begraafplaats), maar wel wordt toegestaan de fiets aan de hand mee te nemen. Zie ook Fiets#Beperkingen voor de fiets. Overigens kan `bicycle=no` ook worden gebruikt wanneer de fiets (mits voortgeduwd) is toegestaan; de waarde legt dat nog eens uit.
`permit`	Alleen toegankelijk voor mensen die hiertoe een vergunning hebben ontvangen die hun toegang verleent; deze vergunning is niet exclusief en wordt breed verstrekt. Bijvoorbeeld in het geval van vergunningparkeren in een parkeergarage of in de openbare ruimte. Wanneer de vergunning echter lastig of beperkt te verkrijgen is, dan is het over het algemeen beter om de toegang te omschrijven met `access=private`.

Waarden die bij mappen in Nederland nauwelijks of niet van toepassing zijn

Waarde	Beschrijving
`agricultural`	Alleen opengesteld voor voertuigen die aan het verkeer om landbouwtaken te verrichten (of daarnaar op weg zijn), ongeacht de voertuigklasse. Nederland kent hier -anders dan bijvoorbeeld Duitsland- geen apart standaard onderbord voor. Nederland kent wel verschillende verkeersborden voor de technische klasse van landbouwvoertuigen (ongeacht hun gebruik) die worden getagd met `agricultural=*`. Let wel, een afgesloten boerenpad of landweg wordt aangemerkt als privé `access=private` in plaats van `access=agricultural`: niet iedereen die in een land- of bosbouwtrekker rijdt mag daar rijden en de boer bepaalt zelf wie hij wel en niet toelaat, ongeacht het type voertuig Voorbeeld Duitsland: .
`forestry`	Alleen opengesteld voor voertuigen die aan het verkeer deelnemen om bosbouwtaken te verrichten (of daarnaar op weg zijn), ongeacht de voertuigklasse. Zie verder onder `agricultural`
`discouraged`	Een wettelijk recht van overpad bestaat (zie `yes`) maar het gebruik ervan wordt ontraden, bijvoorbeeld voor in bergachtige gebieden met zeer slechte wegen. Alleen gebruiken als dit expliciet is aangegeven (anders is het gebruik (te) subjectief), bijvoorbeeld:, Voorbeeld NL

Overige waarden

Waarde	Beschrijving
`unknown`	Deze waarde geeft aan dat de toegankelijkheid onduidelijk is of onbekend. Deze waarde maakt het voor gebruikers expliciet dat de situatie ter plaatse niet duidelijk is. Het volledig ontbreken van de access-sleutel zou impliceren dat de weg toegankelijk is, aangezien de verstekwaarde voor de meeste wegen "access=yes" is. Deze waarde zou daarom niet moeten worden verwijderd, zonder dat daarvoor een beter alternatief voor in de plaats komt. Datagebruikers nemen gewoonlijk aan dat parkeerplaatsen `amenity=parking` zonder `*` openbaar zijn. Bij het tekenen aan de hand van satellietbeelden is het aannemelijk dat een deel van de parkeerplaatsen (deels) beperkt toegankelijk zijn. In dergelijke gevallen is het verstandig de waarde `unknown` toe te kennen.
user defined	Alle veelgebruikte waarden aldus Taginfo

Punten, wegen en gebieden

Waarden uit de "access"-groep kunnen worden gebruikt voor punten (nodes), lijnen (ways) en vlakken (areas). Er zijn uiteenlopende ideeën binnen de Openstreetmap-gemeenschap over het toepassen van de access-sleutel. Neem bijvoorbeeld een plein waarvoor bepaalde toegangsbeperkingen gelden. Ten eerste kunnen de kenmerken op het vlak worden geplaatst. Ten tweede op een lijn (een weg over het plein) of, ten derde, op een knooppunt. In het derde geval betreft het veelal een opening/poort in een barrière rondom het plein die toegang biedt tot het plein. Merk op dat de waarden van de toegangssleutel 'access' de wettelijke ter plekke geldende status moet reflecteren, en dat de toegang middels wet- en regelgeving of bebording ter plaatse moet zijn geregeld. Je moet dus wel ergens aan kunnen zien hoe het zit.

Deze redenatie volgend moet een gebied voor privégebruik daartoe passende waarden krijgen, zelfs wanneer het niet is omheind is of als de omheining kapot is.

In het voorbeeld van een landgoed dat is opengesteld voor bezoekers: verschillende ingangen kunnen verschillende waarden hebben voor access omdat de beperkingen verschillen. Net zozeer kunnen wegen in het gebied ook verschillende waarden nodig hebben. In dit voorbeeld kan er sprake zijn van een deelgebied waar het recht op toegang door de eigenaar kan worden ingetrokken. Dat deelgebied markeren we met access=permissive. Er is één toegang voor algemeen publiek, en een tweede toegang voor mensen met een sleutel (beheerders). De ene toegang krijgt de waarde access=permissive en de ander access=private. Het is ook mogelijk om de toegangsbeperkingen op de wegen te plaatsen. Publiek toegankelijke paden krijgen in dit geval dan access=permissive en dienstwegen voor beheerders access=private.

Kortom: het is aan de bijdrager te bepalen aan welk element deze de toegangsbeperkingen hangt. Vervolgens hangt het van de data user af waar zhij voor hun toepassing naar kijkt.

Toegangsbeperkingen op voorzieningen

De sleutel access kan ook worden geplaatst op verschillende voorzieningen, bijvoorbeeld

ingangen van gebouwen, die kunnen worden gebruikt om weer te geven dat er voor verschillende groepen gebruikers verschillende ingangen zijn;
de gebouwen zelf;
voorzieningen, zoals parkeerplaatsen (amenity=parking) voor privégebruik (access=private), bijv. alleen werknemers van een aangrenzend bedrijf, of bezoekers van een winkel of winkelcentrum (access=customers);
elementen voor vrijetijdsbesteding, zoals een sporthal of -centrum leisure=sports_centre of een speeltuin leisure=playground waarbij de waarde 'privé' aangeeft dat dit een besloten club betreft (alleen toegang voor leden) of een speeltuin voor leerlingen van een bepaalde school.

Toegangstijden en andere voorwaardelijke beperkingen

Voor een volledige beschrijving van de mogelijkheden en meer voorbeelden, leze men de pagina over voorwaardelijke beperkingen.

Beperkingen kunnen gelden op bepaalde tijdstippen of bepaalde dag(en). Ze kunnen ook van kracht zijn voor voertuigen boven een bepaald gewicht. Enkele voorbeelden van dergelijke voorwaarden in Openstreetmap worden hieronder gegeven:

Indien tussen 8 uur 's ochtends en 5 uur 's middags alleen bestemmingsverkeer toegestaan is:

access:conditional=destination @ (Mo-Fr 08:00-17:00)

Indien op een bepaalde straat motorvoertuigen zwaarder dan 5 ton alleen welkom zijn om goederen te leveren benoemt men dit als volgt:

motor_vehicle:conditional=delivery @ (weight>5)

De voorwaardelijkheid van een bepaalde beperking wordt telkens opgenomen door achter de beperking een apenstaartje (@) toe te voegen en vervolgens tussen haakjes () de voorwaarde.

De bovenvermelde notatie kan worden gebruikt om een aantal alternatieve schrijfwijzen te vervangen. In het verleden zijn andere schrijfwijzen gangbaar geweest; daarvan wordt nu gesteld dat deze vervangen kunnen worden. Voorbeelden van oude notaties zijn: date_on=*, date_off=*, day_on=*, day_off=*, hour_on=*, hour_off=*.

Indien een voorziening van 20:00-06:30 gesloten voor het algemeen publiek (access=private) en het algemeen publiek van 06:30-20:00 door de eigenaar (tijdelijk) toegestaan van de voorziening gebruik te maken (access=permissive)? Kies dan voor private of permissive als hoofdwaarde. Immers, de sleutel access kan maar één keer worden toegevoegd aan een element. Voor beide waarden valt wat te zeggen. Wil men benadrukken dat de voorziening op bepaalde momenten gesloten is (en anders geopend) dan kieze men access:conditional=private @ (20:00-06:30). Om te benadrukken dat de voorziening op gezette tijden toegankelijk is, kieze men access:conditional=permissive @ (06:30-20:00).

Kies er in dit geval hoe dan ook niet voor de waarde "access=yes" toe te voegen (of de gehele access-sleutel weg te laten) aangezien dit dan wordt geïnterpreteerd als dag en nacht vrij toegankelijk voor het algemeen publiek.

Beperkingen op basis van grootte en gewicht

Het is ook mogelijk om een aantal wettelijke beperkingen op basis van hoogte, breedte, gewicht enz. te definiëren. De standaardwaarden zijn gebaseerd op het metrieke stelsel. De hoogte en breedte worden dus standaard uitgedrukt in meters, het gewicht in tonnen (1000 kilogram of 1 megagram), snelheden in kilometer per uur en tijden worden uitgedrukt als UU:MM. Dit zijn de standaardwaarden die op het Europese vasteland worden gebruikt. Het decimaalteken is echter een punt (.) in plaats van een komma (,). Bijvoorbeeld: maxheight=3.2 of maxspeed=100. In bepaalde landen, zoals de Verenigde Staten van Amerika en het Verenigd Koninkrijk zijn de maximumsnelheden uitgedrukt in mijlen per uur. Dit wordt als volgt verwerkt: maxspeed=50 mph

Overzicht sleutels voor beperkingen

maxaxleload=* - Het wettelijke maximum asgewicht in tonnen
maxheight=* - De wettelijke maximumhoogte in meters
maxheight:physical=* - De (werkelijke) maximumhoogte in meters
maxlength=* - De wettelijke maximumlengte in meters
maxspeed=* - Specificeert de maximum toegestane snelheidsgrens op een weg, spoorweg of waterweg (standaard in km/u, gebruik toevoeging " mph" waar nodig)
maxstay=* - Maximum verblijfsduur. (Maximale tijdsduur dat ergens geparkeerd mag worden)
maxweight=* - Toegestane maximumgewicht
maxweightrating=* - Wettelijke toegangsbeperking voor voertuigen met een maximumgewicht boven genoemde gewicht in tonnen.
maxwidth=* - De wettelijke maximum toegestane breedte van een voertuig (gebruik width=* om de fysieke breedte van de gehele weg of het baanvak aan te duiden.)
mindistance=* - Minimum te bewaren afstand tot andere voertuigen, vaak gebruikt als mindistance:hgv=* op oude bruggen of in tunnels
minspeed=* - Definieert de minimumsnelheid op een weg, spoorweg of waterweg
maxdraught=* - Definieert de maximumdiepgang van een schip

Beperkingen per rijrichting en rijbanen

Op wegen kunnen de beperkingen per rijrichting of rijbaan verschillen. Voorbeelden hiervan zijn eenrichtingswegen, voorsorteerstroken en fietsstroken

Basisrichting van lijnen (wegen)

Het is in dit kader belangrijk te weten dat iedere lijn die getrokken is op Openstreetmap een eigen "richting" kent, een zogeheten basisrichting. Teken je een lijn van Punt A via Punt B naar Punt C, dan is de basisrichting van de weg altijd richting punt C. Wil je weten wat de basisrichting van een weg is? Selecteer de lijn in de bewerker. Voor iedere punt waarlangs de lijn is getrokken verschijnt nu een pijltje; deze wijst in de richting waarop de weg is getrokken en dat is standaard de basisrichting van de lijn.

N.B. Het is mogelijk de basisrichting van een weg te wijzigen. Wees hier echter voorzichtig mee; het beïnvloedt mogelijk aan de weg gekoppelde busroutes, wandelnetwerken en andere relaties, en als de weg op een dijk ligt, welke kant als de lage kant wordt aangemerkt.

In deze paragraaf worden de OSM-definities van eigenschappen van wegen en rijbanen beschreven.

Eenrichtingsverkeer

Het eenvoudigste voorbeeld is dat van een eenrichtingsweg:

oneway=yes: Rijden is alleen toegestaan in de basisrichting van de weg.
oneway=-1: Rijden is alleen toegestaan in de tegengestelde richting van de basisrichting van de weg. Indien mogelijk, draai de basisrichting van de weg en definieer de eenrichtingsweg als oneway=yes.
oneway=no: Normaal gesproken niet gebruikt, aangezien tweerichtingsverkeer de standaardwaarde is voor veel wegen. Alleen gebruiken wanneer een andere waarde (zoals highway=motorway) standaard eenrichtingsverkeer impliceert (oneway=yes).

Let op: Voor fietspaden langs wegen geldt in NL in principe eenrichtingsverkeer. In de meeste andere landen geldt tweerichtingsverkeer als standaard. Als in NL tweerichtingsverkeer geldt op een fietspad, móet dat dus met borden en/of tekens zijn aangegeven. In OSM geven we dat aan met oneway=no op de highway=cycleway. Voor een juiste fietsroutering in algemene routertoepassingen moet dit niet worden weggelaten!

Uitzonderingen op 'one-way' en gerelateerde bijzondere gevallen

Voor complexere richtingafhankelijke beperkingen, worden de achtervoegsels :backward en :forward gebruikt bij de sleutels. Een voorbeeld:

bicycle:backward=yes: Indien fietsers het toegestaan is in beide richtingen te fietsen op een eenrichtingsweg. Backward is de aan de basisrichting tegenovergestelde richting.
bicycle:backward=no: Indien een weg alleen in één rijrichting mag worden gebruikt door fietsers. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer er zich aan één zijde een vrijliggend fietspad bevindt dat verplicht moet worden gebruikt.

Andere mogelijkheden om uitzonderingen op éénrichtingsverkeer voor fietsers vast te leggen:

cycleway=opposite
cycleway=opposite_lane: Enkel wanneer er een aparte fietsstrook aanwezig is.
cycleway=opposite_track: Enkel wanneer er een vrijliggend fietspad aanwezig is (en is ingetekend).
oneway:bicycle=no: Notatie in lijn met waarden op basis van conditions. Voorheen was een variant hiervan in gebruik "bicycle:oneway=no", maar deze notatie is inmiddels verouderd.

De waarde voor eenrichtingsverkeer kan (omwille van routering voor voetgangers) worden omgezet naar deze generieke structuur (aangezien eenrichting doorgaans niet geldt voor voetgangers):

oneway=yes to vehicle:backward=no
oneway=-1 to vehicle:forward=no

Beperkingen per rijbaan

Hoofdartikel: Lanes

De toegankelijk kan verschillen per rijbaan.

hgv:lanes=no|yes|yes: Vrachtwagens zijn niet toegelaten op de linkerrijbaan op een weg met drie rijbanen.
bus:lanes:forward=no|yes|designated: Bussen zijn op de basisrichting (forward) niet toegestaan op de linkerstrook op een weg met drie rijbanen. De rechter rijstrook is een busbaan.

Turn restrictions

Hoofdartikel: Turn restriction

Meer voorbeelden

bicycle=yes: Het algemeen publiek mag op deze weg fietsen.
horse=designated: Een ruiterpad, speciaal aangelegd of aangewezen voor ruiters te paard.
motorcycle=unknown: Het is onbekend of het motoren toegestaan is gebruik te maken van dit wegdeel..
motorcar=private: De eigenaar van dit wegdeel kan toestemming geven aan individuele autobestuurders; anderen mogen er niet in. Alleen voor privégebruik, bijvoorbeeld een oprijlaan van woning.
goods=no: Goederenvervoer is hier niet toegestaan.
hgv=no: Zwaar goederenverkeer is hier niet toegestaan.
boat=no: De waterweg is niet toegankelijk voor vaartuigen.
oneway=yes + psv=opposite_lane: De weg is eenrichtingsverkeer voor automobilisten, maar er is een aparte rijbaan voor tegemoetkomende bussen en taxi's.
maxweight=7: Het maximumgewicht van voertuigen is 7 ton.
maxaxleload=3.5: Het maximum asgewicht is 3,5 ton.
maxheight=2.5: De maximumhoogte van voertuigen is 2,5 meter.
maxdraught=1: De maximumdiepgang is 1 meter.
maxspeed=110: De maximumsnelheid is is 110 km/u.
maxspeed=55 mph: De maximumsnelheid is 55 mph.
maxstay=14 days: De maximum parkeerduur is bepaald op 14 dagen. De eenheden zijn UU:UU of ## days.

Een eenrichtingsweg met een fietsstrook in de tegenovergestelde richting

Een eenrichtingsweg met een fietsstrook in de tegenovergestelde richting :